วิธีฝึกสมาธิพื้นฐาน
สมาธิ เป็น ความเงียบสงบ สบาย แล้วก็ความรู้สึกมีความสุขอย่างมากที่มนุษย์สามารถผลิตขึ้นได้ด้วยตัวเอง เป็นสิ่งที่ศาสนาพุทธระบุเอาไว้เป็นข้อควรคำนึง เพื่อการดำรงชีพทุกวันอย่างมีความสุข ไม่ประมาท เต็มไปด้วยสติสัมปชัญญะ รวมทั้งสติปัญญาขายว่าน108 อันเป็นเรื่องไม่สุดวิสัย ทุกคนสามารถปฏิบัติได้อย่างไม่ยากเย็นดังแนวทางปฏิบัติที่พระเดชพระคุณหลวงปู่วัดปากน้ำ ภาษีก้าวหน้า พระมงคลเทวดามุนี (สด กระทั่งฺทสโร) ได้เมตตาสอนไว้ ดังต่อไปนี้

กราบบูชาพระรัตนตรัย เป็นการเตรียมตัวเตรียมใจให้นุ่มนวลไว้นิ่งงต้น แล้วสมาทานศีลห้า หรืออัฏฐศีล เพื่อย้ำความมั่นคงยั่งยืนในคุณงามความดีของตัวเอง
ยอตัวหรือพับเพียบสบายๆรำลึกถึงความดีเลิศที่ได้ทำไว้ก็ดีแล้วในวันนี้ ในอดีตกาล รวมทั้งที่จะตั้งมั่นทำต่อไปในอนาคต จนถึงเหมือนว่าร่างกายทั้งหมดทั้งปวงประกอบขึ้นด้วยธาตุที่ความดีล้วนๆ
ขัดสมาธิ เท้าขวาทับเท้าซ้าย มือขวาทับมือซ้าย ขายว่าน108นิ้วชี้ของมือข้างขวาถึงนิ้วโป้งมือข้างซ้าย นั่งให้อยู่ในท่าที่พอดิบพอดี ไม่ฝ่าฝืนร่างกายมากจนเกินความจำเป็น ไม่ถึงกับเกร็ง แม้กระนั้นอย่าให้ข้างหลังโค้งงอ หลับตาพอเพียงสบายคล้ายกับกำลังพัก ไม่บีบกล้ามเนื้อตาหรือย่นคิ้ว แล้วตั้งอกตั้งใจมั่น วางอารมณ์สบาย สร้างความรู้สึกให้พร้อมทั้งร่างกายและจิตใจว่า กำลังเข้าไปสู่สถานการณ์ที่ความสงบเงียบ สบายอย่างมาก
คิดระบุนิมิต เป็นดวงกลมใส ขนาดเท่าแก้วตาดำ ใสบริสุทธิ์ ไม่มีรอยติเตียนใดๆก็ตามขาวใส เย็นตา เย็นใจ ดังประกายของดวงดาว ดวงแก้วกลมใสนี้เรียกว่า "บริกรรมนิมิต" คิดสบายๆคิดราวกับดวงแก้วนั้นมานิ่งสนิทอยู่ ณ ศูนย์กลางกายฐานที่เจ็ด คิดไปภาวนาไปอย่างนุ่มนวล เป็นพุทธานุสติว่า “สัมมา อะระหัง” หรือเบาๆก้มคิดดวงแก้วกลมใสให้เบาๆเขยื้อนไปสู่ศูนย์กลางกายตามแนวฐาน โดยเริ่มตั้งแต่ฐานอันดับหนึ่งเป็นต้นไป ก้มคิดอย่างสบายๆใจเย็นๆไปพร้อมๆกับคำภาวนา
ฐานที่ตั้งของหัวใจอีกทั้ง 7 ฐาน

ฐานที่ 1 ปากช่องจมูก หญิงข้างซ้าย ชายข้างขวา
ฐานที่ 2 เพลาตา หญิงข้างซ้าย ชายข้างขวา
ฐานที่ 3 จอมประสาท
ฐานที่ 4 ช่องเพดานปาก
ฐานที่ 5 ปากช่องคอ
ฐานที่ 6 ศูนย์กลางกาย ระดับสะดือ
ฐานที่ 7 ศูนย์กลางกาย ที่ตั้งของดวงใจถาวร เหนือสะดือสองนิ้วมือ
อนึ่ง เมื่อนิมิตดวงกลมใสปรากฏแล้ว ณ กึ่งกลางกาย ให้วางอารมณ์สบายๆกับนิมิตนั้น จนถึงราวกับว่าดวงนิมิตเป็นส่วนหนึ่งส่วนใดของอารมณ์ ถ้าดวงนิมิตนั้นสูญหายไป ก็ไม่ต้องคิดเสียดาย ให้วางอารมณ์สบาย แล้วคิดนิมิตนั้นขึ้นมาขายว่าน108ใหม่แทนดวงเก่า หรือเมื่อนิมิตนั้นปรากฏที่อื่นๆที่ไม่ใช่ศูนย์กลางกาย ให้เบาๆก้มนิมิตเข้ามาอย่างค่อยๆเป็นค่อยๆไป ไม่มีการบังคับ และก็เมื่อนิมิตมาหยุดสนิท ณ ศูนย์กลางกาย ให้วางสติลงไปยังใจกลางของดวงนิมิต ด้วยความรู้สึกเหมือนมีดวงดาวดวงเล็กๆอีกดวงหนึ่ง ซ้อนอยู่กึ่งกลางดวงนิมิตดวงเดิม แล้วพอใจใส่ใจแต่ว่าดวงเล็กๆกึ่งกลางนั้นไปเรื่อยดวงใจจะปรับกระทั่งหยุดได้สมส่วน มีการตกศูนย์และก็กำเนิดดวงสว่างขึ้นมาแทนที่ ดวงนี้เรียกว่า "ดวงธรรม" หรือ "ดวงปฐมมรรค" อันเป็นประตูพื้นฐานที่จะเปิดไปสู่แนวทางที่มรรคผลนิพพาน การนึกถึงระลึกถึงนิมิตสามารถทำเป็นในทุกหย่อมหญ้า ทุกๆที่ ทุกท่าทาง ไม่ว่าจะนั่ง นอน ยืน เดิน หรือระหว่างที่กำลังทำภารกิจอะไรก็แล้วแต่

คำแนะนำ เป็น จะต้องทำให้เป็นประจำบ่อยๆ ทำเรื่อยทำอย่างสบายๆไม่รีบ ไม่บังคับ ทำเป็นมากแค่ไหนให้พึงพอใจเท่านั้น ซึ่งจะเป็นการคุ้มครองป้องกันไม่ให้กำเนิดความต้องการกระทั่งเกินความจำเป็น จนกระทั่งกับทำให้จิตใจจะต้องสูญเสียความเป็นกลาง รวมทั้งเมื่อการฝึกให้มีสมาธีเกิดผลจนได้ดวงปฐมมรรค ที่ใสเกินใส งามเกินงาม ติดสนิทมั่นคงที่ศูนย์กลางกายแล้ว ให้หมั่นตรึกคนึงถึงอยู่ตลอด แบบงี้แล้ว ผลที่สมาธิจะก่อให้ชีวิตยังคงอยู่บนทางที่ความสบาย การบรรลุเป้าหมาย รวมทั้งความไม่ประมาทตลอดกาล ทั้งจะมีผลให้สมาธิละเอียดสุขุมไปเป็นลำดับอีกด้วย

เคล็ดลับพื้นฐานสำหรับเพื่อการตั้งสติ

หลับตาเบาๆฝาผนังตาปิด 90%
อย่าอดกลั้น เพียงแต่มีสติขายว่าน108 ไว้วางใจเบาๆณ ศูนย์กลางกาย ระบุนิมิตเป็น ดวงแก้วใสๆ...เบาๆหรือ องค์พระใสๆ...เบาๆหรือ ลมหายใจ เข้า-ออก...เบาๆหรือ อาการท้อง พอง-ยุบ...เบาๆเพียงแค่อย่างใดอย่างหนึ่ง
ระบุนิมิต คิดนิมิตโดยตลอด เพื่อเป็นกุศโลบายล่อใจให้เข้ามาตั้งใจในกาย
เมื่อจิตใจเข้ามาอยู่นิ่งในกาย การกำหนดนิมิตก็หยุดอัตโนมัติ
รับทราบความเคลื่อนไหวข้างในกายและก็จิตใจ ด้วยความสงบเงียบ
อยู่ในความควบคุมดูแลของเพื่อนแท้อย่างใกล้ชิด
แนวทางฝึกฝนเพื่อให้มีสมาธิ

ก้มใจมาเก็บไว้ ณ ศูนย์กลางกาย แต่ละครั้งเก็บหัวใจไว้ให้นานที่สุด จนตราบเท่ากายเป็นความเคยชินมีใจตั้งใจข้างใน
มีสติสัมปชัญญะดูแลหัวใจตลอดระยะเวลา ทำให้รำลึกรู้สึกตัวอยู่เป็นประจำ เฉยชาในเวลามองเห็นรูป ฟังเสียง สูดกลิ่น ลิ้มชิมรส สัมผัส ทราบธรรมารมณ์อะไรก็ตาม(อย่างเช่น ในคำเยินยอ เยินยอ บรรดาศักดิ์ เกียรติศักดิ์ อื่นๆอีกมากมาย)
ตั้งมั่นฝึกฝนเพื่อให้มีสมาธิอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งทันเวลาบ่อยๆ
มีคุณครูที่มีความรู้และความเข้าใจจริง รอควบคุม ให้คำปรึกษา อย่างใกล้ชิด
ข้อควรพิจารณา

อย่าใช้ความรุนแรง เป็น ไม่ใช้ความรุนแรงอะไรก็แล้วแต่ทั้งมวล ยกตัวอย่างเช่น ไม่บีบกล้ามเนื้อตา เพื่อจะให้มองเห็นนิมิตเร็วๆไม่เกร็งแขน ไม่เกร็งกล้ามพุง ไม่เกร็งตัว อื่นๆอีกมากมาย เพราะเหตุว่าการใช้กำลังตรงส่วนใดของร่างการก็ตาม จะก่อให้จิตเขยื้อนจากศูนย์กลางกายไปสู่จุดนั้น
อย่าต้องการมองเห็น เป็น ทำใจให้เป็นกลางขายว่าน108 ประคับประคองสติไม่ให้เผลอจากบริกรรมภาวนา และก็บริกรรมนิมิต ส่วนจะมองเห็นนิมิตเมื่อใดนั้น อย่ากังวลใจ ถ้าเกิดถึงเวลาแล้วย่อมมองเห็นเอง การบังเกิดของดวงนิมิตนั้น เปรียบเทียบเหมือนการขึ้นและก็ตกของพระอาทิตย์ พวกเราไม่สามารถรีบเวลาได้
อย่าเป็นห่วงถึงการกำหนดลมหายใจเข้าออก ด้วยเหตุว่าการฝึกให้มีสมาธีเพื่อเข้าถึงพระธรรมกายด้านใน อาศัยการนึกถึง อาโลกกสิณ เป็น กสิณความสว่าง เป็นบาทพื้นฐาน
เมื่อเลิกจากนั่งสมาธิแล้ว ให้ตั้งมั่นไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่เจ็ดที่เดียว ไม่ว่าจะอยู่ในท่าทางใดก็ตาม ดังเช่น ยืน เดิน นอน หรือนั่ง อย่าย้ายฐานที่ตั้งจิตไปไว้ที่อื่นๆเด็ดขาด ให้ตั้งมั่นบริกรรมภาวนา พร้อมทั้งรำลึกถึงบริกรรมนิมิตเป็นดวงแก้วใส หรือองค์พระแก้วใส พร้อมๆกันตลอด
นิมิตต่างๆที่เกิดขึ้น จำเป็นที่จะต้องก้มไปตั้งไว้ที่ศูนย์กลางกายฐานที่เจ็ดทั้งหมดทั้งปวง ถ้าเกิดนิมิตเกิดขึ้นแล้วหายไป ก็ไม่ต้องตามหา ให้ภาวนาประคับประคองดวงใจถัดไปตามธรรมดา ท้ายที่สุดเมื่อจิตสงบ นิมิตย่อมปรากฏขึ้นมาใหม่อีก
การฝึกฝนเพื่อให้มีสมาธิพื้นฐานเท่าที่กล่าวมาทั้งปวงนี้ขายว่าน108 ย่อมเป็นต้นเหตุให้กำเนิดความสำราญได้เยอะพอสมควร เมื่อฝึกซ้อมปฏิบัติอยู่เป็นประจำๆไม่ละเลย จนได้ดวงปฐมมรรคแล้ว ก็ให้หมั่นประครองรักษาดวงปฐมมรรคนั้นไว้ชั่วชีวิต ดำรงตนอยู่ในจริยธรรมอันดี ย่อมเป็นประกันได้ว่า ถึงที่เหมาะพึ่งของชีวิตที่ถูกดีเลิศ ที่จะทำให้เป็นผู้เป็นสุขความก้าวหน้า อีกทั้งในโลกชาตินี้รวมทั้งโลกชาติต่อไป เด็กนับถือคนแก่ คนแก่เมตตาเด็ก ทุกคนมีความรักสามัคคีปรองดองขายว่าน108 ถ้าสามารถชี้แนะต่อๆกันไป ขยายไปยังเหล่ามนุษยชาติอย่างไม่จำกัดเชื้อชาติ ศาสนา แล้วก็เชื้อสาย ความสงบสุขอันไพบูลย์ที่ทุกคนใฝ่ฝัน ก็ย่อมมีขึ้นอย่างไม่ต้องสงสัย